طرح‌هاي عمومي ساماندهي سواحل در استان مازندران آنچنان كه بايد معرف جاذبه‌هاي بي‌بديل دريا نيست.
طرح‌هاي ساماندهي سواحل شمال با توجه به اينكه متولي خاصي ندارد، از سوي نهادهاي مختلف در ايام تابستان و زماني كه خيل مسافران از سراسر كشور براي ديدن سواحل درياي خزر به استان مازندران سفر مي‌كنند، سعي مي‌كنند كه خدماتي را به مسافران ارائه دهند و ظاهراً سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان مازندران در شرايط فعلي به عنوان متولي طرح‌هاي سالم‌سازي دريا شناخته شده است و اين سازمان نيز براساس ضوابط خاص آنها را به پيمانكاران بخش‌هاي خصوصي و دولتي واگذار مي‌كند.
چيزي كه در بيشتر طرح‌هاي عمومي بيشتر از خود طرح‌ها نمايان است، زباله و پسماندهاي غذاهايي است كه در برابر چشمان بي‌تفاوت مسئولان اجراي طرح‌ها در كنار ساحل رها مي‌شود و كسي نيست كه پاسدار اين نعمت خداداي باشد و بگويد چرا.
البته مردم خود را ملزم به رعايت بهداشت مي‌كنند، چون مي‌دانند استفاده‌كنندگان از سواحل طرح‌هاي سالم‌سازي عمومي فقط خودشان هستند اما قراردادن امكانات براي رعايت بهداشت ضروري است چون نمي‌توان پسماندهاي غذا و زباله‌هاي توليدي خود را به دليل عدم تعبيه امكانات همراه خود برد.
از ديگر معايب اجراي طرح‌هاي عمومي سالم‌سازي سواحل عدم رعايت عدالت در ارائه خدمات است.
با توجه به اينكه دولت نهم سعي كرد بسياري از بخش‌هاي مختلف سواحل را كه در دست نهادهاي مختلف دولتي بود، با اجراي طرح آزاد سازي در اختيار عموم قرار دهد تا امكان استفاده همگان را از سواحل فراهم كند و در كنار آن ساحل‌نشينان مازني كه در ايام تابستان ميزبان مسافران از سراسر كشور هستند، در زمان تقاضاي مهمانان خود براي حضور در سواحل و استفاده از اين مواهب طبيعي نتوانند هيچ پاسخي بدهند، چون سواحل در اختيار نهادهايي است كه در قالب طرح‌هاي ويلا سازي اقدام به حصار كشي به دور ساحل كردند.
اما با اين وجود هنوز سواحل به طور كامل آزاد نشده است و در مكان‌هاي كه ويلا‌سازي شده بود، در بسياري از مواقع به همان حالت باقي مانده است و اين سازمان‌ها براي رهايي خود از چراهاي مختلف كه چرا سواحل را محصور كردند، اقدام به واگذاري آنها به بخش خصوصي در قالب اجاره كردند.
در واقع شايد اين گونه بتوان تعبير كرد كه تاسيساتي كه در دو دهه گذشته در سواحل مازندران با استفاده از امكانات دولتي ساخته شده دوباره در قالب طرحي به آنان اجاره داده شود.
پلاژهاي ساحلي مختلف در سواحل شرق و غرب مازندران با رنگ‌ها و لعاب‌هاي مختلف و با عنوان نهادهاي دولتي و خصوصي در سواحل مازندران از دور خودنمايي مي‌كنند، مكان‌هايي با بهترين امكانات كه فقط امكان استفاده معدودي از افراد و مسافران را فراهم مي‌سازد و بسياري از مسافران همانند مردم استان مازندران فقط بايد از دور نظاره‌گر امكانات سواحل باشند و سعي كنند روزهاي گرم تابستان خود را در همان طرح‌هاي عمومي سالم‌سازي دريا كه فقط يك چادر و داربست براي جداسازي شنا بانوان و مردان از هم دارد را استفاده كنند.
اما گويا بايد هميشه مرز را بين افراد ديد، حتي در استفاده از مواهب طبيعي چرا كه گفته مي‌شود بايد براي ترويج سفر و مسافرت بايد سفر ارزان‌قيمت را انتخاب كرد.
براي نمونه وقتي به طرح‌هاي سواحل در پلاژها و طرح‌هاي سالم‌سازي دريا نگاه مي‌كنيد مي‌بيند كه فاصله از زمين تا ثريا‌ست، در طرح‌هاي نوع اول، ساحلي را پيش روي خود داريد كه امكاناتي مانند دوش‌هاي آب سرد، كمدهاي منظم و شماره گذاري شده براي گذاشتن وسايل در نظر گرفته شده است تا زماني كه در دريا در حال شنا هستي نگران برباد رفتن هستي خود را كه به همراه آورده‌اي نيستي و با طيب خاطر مي‌تواني شنا كني و از دوش‌هاي كه در بعضي از مواقع تعداد آنها بيشتر از افراد در حال شنا است، استفاده كني و به قول معروف براي استفاده از دوش صف نمي‌ايستي اما در سواحل نوع دوم نه تنها از دوش و كمد خبري نيست، بلكه تكه سنگي هم نيست تا آنچه را كه به عنوان وسايل به همراه داري بر رويش بگذاري، بنابراين مجبور مي‌شويد وسايلت را به شن‌هاي ساحل بسپاري و دل به آب.
در اين سواحل به دليل عمومي بودن آنقدر شلوغ است كه نجات غريق براي اينكه براوضاع مسلط باشد از خود مردم كمك بگيرد و سوتي را كه نشانه هشدار است را به افرادي كه اندكي دست بر آب دارند، بسپارد و چند نفري به عنوان هميار در طرح دريا نظارت داشته باشند اما در سواحل نوع اول نجات غريق روزها را مجبور است در سايه سار آفتاب بنشيند، چون در اين طرح‌ها با امكانات عالي فقط تعداد افرادي كه در حال شنا هستند، از تعداد انگشتان يك دست تجاوز نمي‌كند.
در طرح‌هاي خصوصي سالم‌سازي دريا پرنده‌اي پر نمي‌زند كه مانع تفريح و استراحت مسافران باشد، اما در طرح‌هاي عمومي بيشتر پرندگان مگس‌هايي هستند كه دور اطراف زباله‌ها مي‌چرخند چرا كه سطل‌هاي زباله‌اي وجود ندارد كه پسمانده‌هاي غذا و زباله‌هايت را در آن بگذاري.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و مازندران در آخرين جلسه اختصاصي طرح ساماندهي دريا گفت: در حال حاضر 130 طرح دريا در سواحل استان اجرايي مي‌شود.
رحمت عباس‌نژاد اظهار داشت: در هفته ابتداي تير ماه 70 طرح، در هفته دوم 90 طرح، در هفته سوم 110 طرح و در هفته چهارم اجراي 130 طرح در سواحل مازندران گزارش شده است.
وي افزود: شهرداري‌ها 45 طرح، هتل‌ها و مراكز اقامتي 15 طرح و بقيه را شركت‌هاي پره ماهيگيري در حال اجرا دارند.
رئيس سازمان گردشگري مازندران با اشاره به اينكه علاوه بر بازديد روزانه سازمان گردشگري استان براساس چك ليست تهيه شده طرح‌هاي دريا را نظارت مي‌كند، تصريح كرد: در نيمه نخست تير ماه بيش از يك ميليون مسافر وارد استان شدند.
وي تعداد مسافران از ابتداي امسال تا پايان تير ماه را در مازندران 12 ميليون نفر اعلام و خاطرنشان كرد: ورود 5/4 ميليون مسافر مربوط به تابستان بوده است.
عباس‌نژاد از حضور 4 هزار و 180 نيروي امدادي، 901 ناجي غريق خبر داد و بيان داشت: 600 نفر از ناجيان غريق در محل اجراي طرح و 300 نفر ديگر در خارج از طرح در سه شيفت كاري مشغول فعاليت هستند.
وي با اشاره به اينكه با كمك ناجيان غريق تاكنون بيش از هزار و 700 نفر از غرق شدن نجات يافتند، افزود: فقط 99 نفر در حوزه ماموريتي هلال احمر نجات يافتند.
با توجه به امكاناتي كه از سوي ميراث فرهنگي و گردشگري مازندران براي سواحل در نظر گرفته شده است، اما آنچه كه مهم است اين است كه بايد واگذاري طرح‌هاي سواحل به افراد و گروه‌هاي باشد كه بتوانند از عهده وظايف برآيند و اين سازمان نيز بر روند اجراي طرح‌ها نظارت داشته باشد تا به مسئولان طرح‌هايي كه به وظايف خود براساس تعهدات ارائه شده عمل نكردند، برخورد و يا جايگزيني انجام شود تا مسافراني كه از سراسر كشور به مازندران سفر مي‌كنند، خاطره خوبي از سفر به مازندران داشته باشند، چرا كه بيشتر استفاده‌كنندگان از طرح‌هاي دريا به دلايلي فقط طرح‌هاي سالم‌سازي عمومي را مجبورند انتخاب كنند.
استاندار مازندران نيز در جلسه ساماندهي طرح دريا از آغاز به كار ستاد تسهيلات تابستانه دريا از 29 تير ماه به مانند نوروز در مازندران خبر داد و گفت: ستاد تابستانه طرح دريا در سازمان گردشگري فعاليت خود را آغاز مي‌كند.
سيد‌محمد كريمي اظهار داشت: معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي مسئول اين ستاد است و اداره كل دفتر امور اجتماعي استانداري مازندران نيز به عنوان نماينده تام الاختيار استاندار در اين ستاد عضويت دارد.
استاندار مازندران اعضاي اين ستاد را هلال احمر، بازرگاني، دانشگاه علوم پزشكي، نيروي انتظامي، صدا و سيما، تربيت بدني، آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامي معرفي كرد.
وي با تاكيد بر اينكه صدا و سيما و رسانه‌ها بايد مرتبط اخبار اين ستاد را به گوش مردم برسانند، خاطرنشان كرد: مسئوليت اجرايي اين ستاد بر عهده معاونت گردشگري است.
كريمي از تشكيل ستاد دريا در هر 10 روز يك بار خبر داد و اظهار داشت: فرمانداران بايد تا ابتداي مهر ماه هر 10 روز يك بار جلسات كاري ستاد را برگزار كنند.
وي با اداره كل شهري استان ماموريت داد تا با همكاري شهرداري‌ها تابلوهاي هشدار‌دهنده به تعداد كافي در شهر و خارج از شهر نصب كنند.
وي اضافه كرد: قلم استاندار براي برخورد با كساني كه اجراي طرح دريا را جدي نمي‌گيرند، تيز است.
استاندار مازندران با تاكيد بر اينكه راه‌هاي دسترسي به دريا نيايد محدود شود، بر راه‌اندازي چادر نمازخانه توسط سازمان تبليغات و ارشاد تاكيد كرد.
وي اظهار داشت: جمع‌آوري زباله‌هاي حواشي طرح‌هاي دريا الزامي است كه با همكاري مجريان طرح و شهرداري‌ها امكان‌پذير است.
كريمي از تعامل و همكاري با دستگاه قضايي براي اجراي طرح‌هاي دريا خبر داد و افزود: مسافران و گردشگران براي متوليان و مديران استان به مانند اعضاي خانواده هستند.
اميدواريم با تاكيدات استاندار مازندران مبني بر اجراي درست وظايف محموله در طرح‌هاي دريا و برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده به گونهاي پيش برود كه طرح‌هاي سالم‌سازي سواحل در سال جاري همانند سال گذشته نباشد و اجراي اين طرح‌ها موجب نارضايتي مسئولان و مردم نشود، به طوري كه دادستان مركز استان در آخرين مصاحبه خود با اصحاب رسانه از اجراي طرح‌هاي سالم‌سازي سواحل استان در سال گذشته ابراز نارضايتي داشتند و خواستار اجراي دقيق وظايف محوله در اين بخش شدند، چرا كه در تابستان دريا نماد گردشگري و حضور مسافران است.
اجراي عدالت در ارائه خدمات به مردم از تاكيدات رئيس جمهور است و اين مسئله‌اي است كه در طرح‌هاي سالم سازي دريا نيز بايد صدق كند و اميدواريم تقسيم امكانات به گونهاي باشد كه مردم مازندران كه ميزبان مسافران در ايام تابستان هستند براي بردن مهمانان خود به سواحل مجبور نشوند كه طرح‌هاي خصوصي سالم‌سازي سواحل را به دليل مناسب نبودن امكانات در بخش‌هاي عمومي انتخاب كنند و اين امر هزينه‌اي را بر آنها تحميل نكند، چرا كه در اعتقاد عاميانه و حكم شرعي دريا به عنوان امكان عمومي و انفال است و بايد همگان به يك اندازه از بخشش خداوندي از اين نعمت بهره‌مند شوند.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي مازندران نيز اعلام كردند كه بايد موارد بهداشتي در طرح‌هاي دريا به صورت جدي رصد شود.
سبحان بهرامي تاكيد كرد: به دليل گرم بودن هوا و شيوع انواع بيماري‌هاي فصلي بايد نهادهايي كه طرح‌هاي دريا را بر عهده دارند، نسبت به فراهم كردن امكانات براي بهداشتي شدن طرح‌هاي دريا حساس‌تر برخورد كنند.
اينها فقط بخشي از مشكلات اجراي طرح‌هاي سالم‌سازي دريا است كه موجب مي‌شود لنگه درب اجراي طرح‌هاي سالم‌سازي به صورت مساوي نچرخد و در طي مسير لنگ لنگان كار خود را انجام دهد.
و ماييم كه تابستان امسال را در حسرت استفاده مطلوب از طرح‌هاي دريا به سال ديگر گره مي‌زنيم كه شايد در سال‌هاي آينده تجربه مسئولان برگزاري طرح‌هاي دريا بيشتر شود، تا شرايط استفاده همگان را به صورت مطلوب، مناسب با رعايت مسائل بهداشتي فراهم شود.
==============================
گزارش از: مهرانگيز عباسي ـ خبرنگار فارس در مازندران
